ELMA SİRKESİ NEDİR?
Elma suyunun fermente edilmesiyle elde edilen sıvı. Fermente elma suyu, elma sirkesi üretmek için seçilmiş Acetobacter spp. suşları kullanılarak 15–25 °C’de aerobik koşullar altında yeniden üretilir. Ürün tipik olarak %5’e kadar asetik asit içerir ve mutfak amaçları ve saygın sağlık özellikleri için kullanılır.
İçerisinde fermente olmasını sağlayan temel bileşeni olan bir probiyotik “ana” bulunur.
ELMA SİRKESİ KULLANIM ALANLARI NELERDİR? FAYDALARI NELERDİR?
Gıda olarak soslarda, salatalarda, yemek ve turşularda kullanılmasının haricinde geleneksel olarak temizlik, güzellik ve kilo kontrolü gibi çeşitli alanlarda kullanılan elma sirkesinin tarihi oldukça eskilere dayanmaktadır. Bunun yanı sıra saç ve cilt bakımı için de oldukça faydalıdır.
CİLT VE SAÇ SAĞLIĞI İÇİN FAYDASI NEDİR?
Elma Sirkesi; içerdiği asitler sayesinde cilt pH’sını düzenlemeye yardımcı olabilir böylelikle canlı ve parlak bir cilt görünümü elde edilebilir ancak cilt için kullanırken doğrudan temas ettirmemek ve asidik özelliğinden dolayı tahribat yaratmaması için seyreltmek önemlidir.
Saç sağlığında; saç dökülmesini engellemesi, saçları yumuşatıp parlatması ve kepek gibi oluşumlarını önlemesi için saçları durularken elma sirkesinden faydalanılabilir. Tabii ki yine seyrelterek kullanılmalı, bir çay kaşığı elma sirkesini bir su bardağı suya ekleyerek saçınızı durulayabilir ve birkaç dakika masaj yapabilirsiniz.
KİLO YÖNETİMİ İÇİN FAYDASI NEDİR?
Obezite ve aşırı kilo, dünya çapında önemli sağlık sorunları haline geldi ve kilo verme için doğal çözümler bulmaya olan ilgiyi artırdı. Tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalıklar, bazı yaygın kanserler ve osteoartrit gibi çok sayıda kronik hastalık riskinin artması obeziteyle ilişkilidir. Dünya Obezite Federasyonu’nun 2023 Atlası, 2035 yılına kadar dünya nüfusunun yarısından fazlasının aşırı kilolu veya obez olacağını öngörüyor. Son yıllarda, kilo yönetimini desteklemek için alternatif çözümlere olan ilgi artmıştır. Popülerlik kazanan bu çözümlerden biri de elma suyunun fermente edilerek yapılmasıyla elde edilen bir sirke türü olan elma sirkesidir (ACV). Ekşi ve keskin tadıyla öne çıkan bu içerik, salata sosları, marine sosları ve çeşitli yemek soslarında sıkça tercih edilir. 1 ACV, potansiyel sağlık yararlarına katkıda bulunduğuna inanılan vitaminler, mineraller, amino asitler ve flavonoidler gibi polifenoller içerir.3 ACV, B ve C vitaminleri gibi içerdiği faydalı bileşikler ve besin değerlerinden dolayı sağlık takviyesi olarak da popülerdir.
Elma sirkesi (ACV), en yaygın üç sirke türünden biridir. Asidik yapısıyla gıdalarda tatlandırıcı ve koruyucu olarak dünya çapında tüketilmektedir. Gallik asit, kateşin, kafeik asit ve ferulik asit gibi çeşitli flavonoidler içeren ACV, birçok biyolojik etkiye sahip olabilir. Hayvan deneyleri, ACV’nin antioksidan, anti-inflamatuar, anti-diyabetik, anti-hipertansif ve anti-hiperlipidemik özellikler taşıdığını göstermiştir. Ayrıca, mide boşalmasını geciktirerek, hücresel glikoz kullanımını ve yağ yakımını artırarak, karaciğerde glikoz üretimini ve yağ sentezini baskılayarak ve insülin salgılanmasını destekleyerek glisemik dengeyi iyileştirebilir.2
İnsanlar üzerinde yapılan küçük ölçekli çalışmalar, ACV tüketiminin kilo kaybını desteklediğini, vücut yağ oranını azalttığını ve bel çevresini incelttiğini göstermektedir. Mide boşalmasını yavaşlatarak tokluk hissini artırabileceği ve iştahı azaltabileceği öne sürülmektedir. Ayrıca, ACV’nin sağlıklı bireylerde glisemik ve lipid profili üzerinde olumlu etkiler sağladığı, insülin duyarlılığını artırarak potansiyel olarak tip 2 diyabet riskini azaltabileceği bildirilmektedir.3
Elma Sirkesi Kan Şekeri Seviyelerini Düşürmeye Yardımcı Olabilir
Tip 2 diyabet, yüksek kan şekeri (glukoz) seviyeleriyle karakterize kronik (uzun vadeli) bir durumdur. Vücudunuz pankreas tarafından üretilen bir hormon olan insülini düzgün kullanamadığında ortaya çıkar. Tip 2 diyabet tedavi edilmezse kalp hastalığına, böbrek hastalığına, görme sorunlarına ve sinir hasarına yol açabilir. Bu nedenle, tedavi kan şekeri seviyelerinizi düşürmeyi ve bunları sağlıklı bir aralıkta tutmayı amaçlar.1
ACV’nin açlık ve tokluk kan şekeri seviyelerini ve hemoglobin A1C’yi (HbA1C) azaltabileceğine dair bazı kanıtlar var; hemoglobin A1C, son iki ila üç aya ait ortalama kan şekeri seviyenizi ölçen bir testtir.
Dokuz çalışmanın incelenmesi, ACV’nin tip 2 diyabetli katılımcılarda açlık glikoz seviyelerini ve HbA1C’yi önemli ölçüde düşürdüğünü göstermiştir. Açlık kan şekeri seviyelerini yaklaşık 8 mg/dL ve HbA1C seviyelerini %0,50 oranında düşürdüğü gösterildi. 80 kişi üzerinde yapılan küçük bir klinik deney, günlük ACV tüketiminin açlık kan şekeri seviyelerinde ve HbA1C’de önemli düşüşlere yol açtığını buldu. Katılımcılar sekiz hafta boyunca günde 30 mL veya 2 yemek kaşığı ACV tükettiler. Başka bir araştırma incelemesinde ise ACV’nin yemek sonrası glikoz ve insülin seviyelerini düşürdüğü bulundu.
Elma Sirkesi Kilo Kaybını Teşvik Etmeye Yardımcı Olabilir
Aşırı kilo ve obezite, vücudunuzun sağlık sorunlarına yol açabilecek seviyedeki yağ kütlesine sahip olduğu durumlardır. Kalp hastalığı, yüksek tansiyon, kanser ve felç gibi çeşitli sağlık sorunları riskinizi artırabilirler. Tedavi seçenekleri arasında ilaç, yaşam tarzı değişiklikleri ve ameliyat kombinasyonu yer alabilir. Yapılan çalışmalar Elma Sirkesi kullanımının kilo kaybını teşvik etiğini göstermektedir. Günlük 15- 30 ml ACV tüketiminin özellikle aç karnına alındığında iştah kapatma, yağ kaybını artırma, tokluk hissi verme gibi birçok faydası çalışmalarca desteklenmiştir. 3 Başka bir yakın tarihli çalışma, aşırı kilolu veya obez kişilerde ACV’nin kilo ve diğer parametreler üzerindeki etkilerini araştırdı. 4 ila 12 hafta boyunca her gün Elma Sirkesi tüketen katılımcılar, önemli yan etkiler olmaksızın kilo ve vücut yağlarında önemli azalmalar yaşadı.1
Kolesterol Seviyelerini Azaltmaya Yardımcı Olabilir
Bazı çalışmalar ACV’yi yemeklerden önce veya yemeklerle birlikte almanın yemek sonrası kan şekeri seviyelerini düşürmeye yardımcı olabileceğini öne sürmüştür, ancak bu çalışmada katılımcılar ACV’yi sabah aç karnına almışlardır. ACV alım zamanının seçimi, eş zamanlı yiyecek alımının getirdiği karıştırıcı değişkenler olmadan elma sirkesinin etkisini inceleme amacından kaynaklanmıştır. Ek olarak, ACV’yi yemeklerden önce almak iştahı daha iyi azaltabilir ve tokluğu artırabilir.3
Bulgular, 4 ila 12 hafta arasında bir süre boyunca üç doz Elma Sirkesi’nin günlük tüketiminin antropometrik değişkenlerde (ağırlık, vücut kitle indeksi, bel/kalça çevresi ve vücut yağ oranı), kan glikozunda, trigliseridde ve kolesterol seviyelerinde önemli azalmalarla ilişkili olduğunu göstermiştir.1
Bakteriyel Enfeksiyonları Tedavi Edebilir veya Önleyebilir
Yapılan bir araştırmada ACV’nin Escherichia coli ve Staphylococcus aureus gibi bazı bakteri türlerine karşı antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu bulunmuştur. Başka bir çalışmada, mililitre başına 200 mikrogram (mcg/mL) dozunda ACV sıvısı ve ACV tabletlerinin metisiline dirençli Staphylococcus aureus (MRSA) ve dirençli Escherichia coli’ye (E.coli) karşı etkili olduğu bulunmuştur.1
Tüm bu harika özelliklerinin yanı sıra ACV için bilinmesi gereken bir bilgi daha vardır. Yukarıda bahsedilen faydalara rağmen, literatürdeki birkaç vakanın sirke yutmayla ilişkili potansiyel riskleri vurguladığını belirtmek önemlidir. Yüksek asiditeden kaynaklı yemek borusu yaralanması, biyokimyasal bozukluklar, dental hasarlar ve daha nadiren akut pankreatit bu riskler arasında yer alır. Örneğin, bir hastanın 2 hafta boyunca günde 2 yemek kaşığı ACV içtikten sonra akut pankreatit geliştirdiği belgelenmiş bir vaka vardır. 4
ACV takviyeleri ile ilgili bilinen kadarıyla literatürde bu takviyenin pankreatite yol açtığına dair bir vaka bildirilmemiştir. 4 Bu nedenle ACV takviyelerine yönelmek hem kombine içeriği ile faydalanmayı artıtır hem de daha güvenli tüketimi destekler. Güvenliğinden emin olmak amacıyla onaylı gıda takviyelerini almak önemlidir. Sosyal medya ya da internet ortamında önerilen onaylanmamış ve takibi yapılmayan ürünler sağlığımızı olumsuz etkileyebilir.
ACV’nin kendi içerdiği vitaminler ve polifenollerin yanı sıra formülize edilirken eklenen içeriği güçlendirici ve etkisini artırıcı bazı bileşenler de vardır. Bunlardan birkaçı B vitamini ailesinin üyelerinden B12, folik asit (B9) ve krom pikolinattır. B vitaminleri günlük enerji ihtiyaçlarınızı desteklemeye yardımcı olur. Antioksidan özelliğiyle vücudunuzu serbest radikallere karşı korumaya destek olur. Krom ise kan şekerini dengelemek için ACV’yi destekler. Bunu kan şekerini düzenlemek için pankreasta sentezi gerçekleşen insülin ile beraber çalışarak yapar. Karbonhidrat ve tatlı tüketimini düzenlemeye yardımcı olabileceğinden iştah kontrolü ile kilo düzenlemesinde etkili olabilir. Günlük ihtiyaçlarınızı belirlemek için sağlık danışanınıza sormayı unutmayınız. Gummy Worlds’ün Y’our Gummie markasının muhteşem lezzetli ve faydalı ACV gummylerini denemeyi unutmayın!
Kaynaklar:
- https://www.health.com/apple-cider-vinegar-supplements-8777080
- Hadi A, Pourmasoumi M, Najafgholizadeh A, Clark CCT, Esmaillzadeh A. The effect of apple cider vinegar on lipid profiles and glycemic parameters: a systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials. BMC Complement Med Ther. 2021 Jun 29;21(1):179. doi: 10.1186/s12906-021-03351-w. PMID: 34187442; PMCID: PMC8243436.
- Abou-Khalil R, Andary J, El-Hayek E. Apple cider vinegar for weight management in Lebanese adolescents and young adults with overweight and obesity: a randomised, double-blind, placebo-controlled study. BMJ Nutr Prev Health. 2024 Mar 12;7(1):61-67. doi: 10.1136/bmjnph-2023-000823. PMID: 38966098; PMCID: PMC11221284.
- Alvarez L, Colaco LB, Ali S, Jabbal ISS, Banga V, Avalos MA, Patel PJ. Unveiling a Sour Truth: Acute Pancreatitis Linked to Apple Cider Vinegar Supplement. ACG Case Rep J. 2024 Sep 5;11(9):e01482. doi: 10.14309/crj.0000000000001482. PMID: 39238884; PMCID: PMC11377086.
